کاخ توپکاپی یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری ترکیه، و همین‌طور یکی از زیباترین کاخ های استانبول است.
سیوان دشت آریا مجری و یار همیشگی شما در همه جا با آفر های بی نظیر و بی رقیب تور استانبول
ابتدا بیاید تاریخچه کوتاهی از کاخ توپکاپی داشته باشیم:
بعد از فتح قسطنطنیه، به خاطر خراب شدن اکثر خانه های این شهر در گذر فتح، مکان مناسبی برای اقامت در این پایتخت جدید امپراتوری عثمانی، که در خور یک پادشاه هم باشد پیدا نمی‌شد.
به همین خاطر سلطان محمد دستور ساخت این کاخ را داد و تا زمان مرگ خود هم در آن ماند، اما این کاخ در آن زمان به هیچ وجه در حد و اندازه حالا نبود.
هرچند از همان زمان بیش از پنج هزار نفر در این کاخ زندگی می‌کردند که در مناسبت های خاص به پانزده هزار نفر می‌رسید، معنی اسم این کاخ دروازه توپ‌ها است، چون در آن زمان توپ های جنگی بسیاری در اطراف آن قرار می‌دادند.
در نسل های بعدی این کاخ هربار از نظر معماری و اندازه ارتفا پیدا می‌کرد، تا اینکه کاخ دلما باغچه ساخته شد و جای این کاخ را گرفت، هرچند باز هم این مکان با داشتن اثار تاریخ مهمی که پادشاهان عثمانی جمع‌آوری کرده بودند اهمیت خاص خود را داشت.
کاخ توپکاپی در کل از پنج منطقه اصلی تشکیل شده است.
حیاط اول
حیاطی که تقریباً هرکسی تا وقتی که سلاح با خود نداشت میتوانست به آن راه یابد، در آن زمان این حیاط عموما برای مراسماتی استفاده می‌شود که عوام هم اجازه حضور در آن‌ها را داشتند.
به خاطر باغ زیبای این کاخ بهترین زمان بازدید از اینا کاخ در بهار است.
اما کاربرد این حیاط تنها به جشن های مذهبی خلاصه نمی‌شد، این بخش از کاخ به نحوی دیوار دفاعی قصر هم به حساب می‌آمد.
در این بخش از کاخ می‌توانید از مکان های زیر دیدن کنید:
- اسلحه خانه شاهنشاهی
- ضرابخانه پادشاه
- انبار
- مسجد
حیاط دوم
حیاط دوم مختص انجام کارهای امپراتوری و خدم و حشم پادشاه بود، این بخش قوانین جالبی داشت که برتری پادشاه را به رخ می‌کشید، مثلا کسی حق نداشت در حضور شاه با اسب وارد این حیاط شود.
استانبول، مسجد و حمامی هم برای استفاده نگهبانان کاخ ساخته شده بود.
البته عمده نگهبان کاخ وقت خود را در حیاط اول می‌گذراندند، به همین خاطر این مراکز رفاهی چندان به کار آن‌ها نمی‌آمد.
آشپزخانه سلطنتی و شورای امپراتوری عثمانی در این حیاط قرار دارند، آشپزخانه این کاخ داران بزرگترین کلکسیون ظروف چینی در جهان است.
آخر این بخش هم به حرمسرای میرسد سلطان که گاهی تعداد ساکنین آن به بیش از پانصد نفر یا حتی در دوره به هزار نفر می‌رسید.
این بخشی بود که پادشاه بیشتر از دیگر بخش ها به آن رفت و آمد می‌کرد.
حیاط سوم
این بخش از کاخ از گران‌قیمت‌ترین لوازم تزیینی و ساختمان های ظریف و زیبا پر شده است، چون کسی غیر از خانواده سلطنتی حق عبور و مرور در این قسمت از کاخ را نداشت، حتی شخص صدراعظم هم صرفا با اجازه پادشاه میتوانست وارد شود.
کسی هم حق نداشت چهره پادشاه را ببیند یا با او حرف بزند، اگر هم کاری داشتند باید به مترجم شاه می‌گفتند یا به صورت مکتوب تحویل می‌دادند.
البته شاه هایی بودند که به رعیا اجازه صحبت مستقیم را می‌دادند، اما چنین موقعیت هایی به ندرت پیش می‌آمد.
در این قسمت از کاخ یک کتابخانه و یک مدرسه مختص فرزندان خانواده سلطنتی وحود داشت، چندین وسیله متعلق به پیامبر و تاریخ صدر اسلام در این بخش از کاخ نگهداری می‌شود.
در واقع علت اصلی اهمیت این بخش از قصر همین وسایل بوده است، زیرا طی صدها سال و یه تدریج توسط پادشاهان مختلف جمع‌آوری شده بود و قیمتی نداشت، البته اکثر بخش های این مجموعه بعد‌ها به حیاط چهارم رسید.
حیاط چهارم
این حیاط از یک باغ زیبا تشکیل شده که به نحوی باغ خصوصی شاه بود که حتی اعضای خانواده سلطنتی هم نمی‌توانستند وارد ان شوند، اما بعد از نقل مکان شاه به کاخ دلما باغچه این قسمت از کاخ تبدبل به مکانی برای مهمانی های اشراف زادگان شد.
به خصوص در ماه رمضان و جشن های مذهبی این بخش برای مهمانی های خصوصی استفاده می‌شد.
گرچه حیاط سوم هم تعدادی از وسایل تاریخی نگهداری می‌شد، اما بیشتر آن‌ها بعد از ساخته شدن این بخش از قصر به این حیاط منتقل شدند.
یکی از بخش های جالب این کاخ کلکسیونی از وسایل مربوط به اسلام و پیامبر است که قدمتی هزار ساله دارند، بیش از چهار قرن طول کشید تا امپراتوران عثمان تمام این مجموعه را گرد هم بیاوردند.
در تمام طول حکومت باید در این قسمت کاخ قرآن خوانده می‌شد، به همین رسم هنوز هم صدای نوار قران در آن به گوش میرسد.
یکی از جالب ترین و برای برخی ناخوشایند ترین بخش های این حیاط اتاق ختنه است که در آن اثار باستانی و ابزار های بسیار قدیمی ختنه نوزادان به نمایش گذاشته شده است، به شخصه این بخش از حیاط را برای بازدید پیشنهاد نمی‌کنم.
حرمسرای سلطان (واقع در حیاط دوم)
این بخش که به احتمال بسیار زیاد بخش مورد علاقه شاه بوده است، از همسران پادشاه، صیغه های سلطنتی و کارکنان حرمسرا تشکیل شده بود که عموما زن بودند.
در آن زمان برای اطمینان از ادامه یافتن نسل خانواده سلطنتی، پادشاهان همسران بسیاری اختیار می‌کردند، هرچند بیشترین خطری که این بچه‌ها را تهدید می‌کرد برادران خود بودند که در صف جانشینی قرار داشتند.
بازدید از کاخ توپکاپی
این کاخ تماما سنگ فرش شده است، به همین خاطر هیچ وسیله نقلیه چرخ داری (به جز ویلچر) اجازه ورود به کاخ را ندارد، ختی کالسکه هایی که در سرتاسر شهر مشغول به فعالیت هستند.
این کاخ به نحوی برای مردم ترکیه مقدس است (شاید به خاطر مجموعه وسایل پیامبر) به همین خاطر هنگام ورود باید حتما لباس های پوشیده و مناسب داشته باشید، به گردشگرانی که لباس های باز و بدن نما پوشیده باشند اجازه ورود داده نمی‌شود.
دوربین عکاسی مجاز است اما فقط برای عکس برداری از قسمت بیرونی حیاط‌ها، کسی اجازه عکسبرداری از داخل سالن ها را ندارد.
این کاخ در روز های سه‌شنبه، عیاد و تعطیلی های مذهبی، بسته است.
مکان های نزدیک این کاخ
شهر استانبول یک شهر گردشگری تمام عیار است، به همین خاطر چندان عجیب نیست که هر چند قدم به یک جاذبه توریستی برخورد، اما در کل دو مکان بسیار مهم در نزدیکی این کاخ قرار دارند.
مسجد سلطان احمد
این مسجد ساخته شد تا شکوه پادشاهی عثمانی را به رخ بکشد، به همین خاطر از بهترین طرح های معماری موجود از زمان خودش بهره می‌برد و طی نسل های بعد مدام از نظر ظاهری ارتقا میافت.
گرچه هنوز مراسمات مذهبی در این مسجد برگزار می‌شود، اما به گردشگران هم به شرط رعایت حجاب اسلامی اجازه ورود داده می‌شود.
با اینکه عظمت این مسجد از بیرون هم تماشایی است، اما اصلی ترین بخش مسجد داخل آن است که بسیار تماشایی است.
جالب است بدانید که این مسجد توسط وبسایت معتبر یو‌اس نیوز بخش گردشگری به عنوان برترین جاذبه توریستی شهر استانبول انتخاب شده است.
مسجد آیاصوفیه
بعد فتح قسطنطنیه این شهر به پایتخت امپراتوری عثمانی تبدیل شد، اما این شهر که پیشتر فقط شاهد دین های یهودی و مسیحی بود هیچ مسجدی نداشت.
سلطان محمد به همین خاطر دستور ساخت این مسجد را داد، برخلاف مسجد آبی این مسجد هیچ ارتقاء خاصی به خود ندید و صرفاً بازسازی شد، این مسجد به یک موزه تبدیل شده و دیگر میزبان مراسمات مذهبی نیست.
اما این موزه دارای تعداد زیادی از اثار باستانی امپراتوری های روم و عثمانی است، به همین خاطر با وجود اینکه خیلی خوش منظره نیست، ارزش بازدید را دارد.
برج گالاتا
این برج نسبت به این دو مسجد قدری دور تر از کاخ است، اما باز هم در کمتر از یک ربع میتوان به آن رسید.
این برج یادگاری از امپراتوری رم است، در آن زمان با نه طبقه و ارتفاع هفتاد متر بلند ترین برج شهر بوده است که برای نگهبانی و دیده‌بانی ساخته شده بود.
از این برج مناظر زیبای زیادی از استانبول پیدا است، به همین خاطر پیشنهاد میکنم حتما هنگامه غروب به آنجا بروید از مناطر لذت ببرید.
